بزرگداشت حافظ

مشهور است که امروز در خانه هر ایرانی یک دیوان حافظ یافت می شود. ایرانیان طبق رسوم قدیمی خود در روزهای عید ملی نظیر نوروز و شب یلدا با کتاب حافظ فال می گیرند. برای این کار شخص در دل آرزویی می کند و سپس به طور تصادفی صفحه ای از کتاب حافظ را می گشاید و با صدای بلند شروع به خواندن می کند. سپس می کوشد بنا به آرزوی خود بیتی را در شعر بیابد که مناسب حال او باشد. 
در طول تاریخ گسترده ی ایران زمین شاید فقط یک چهره است که همواره معماوار نماینده راستی ها و ناراستی های فرهنگ و زندگی ایرانیان بوده است. از افرادی که با دیوان حافظ فال گرفته اند تا پیشینیانی که حتی اگر سواد خواندن نداشته اند، کتاب حافظ را بر سر سفره های هفت سین خود می گذاشته اند، از علمای مذهبی که هدف آن ها شناخت فرهنگ ایران زمین بوده از او می نوشتند، تا روشن فکرانی که برای نقد دین کتاب او را جست و جو می کردند، یا هنرمندانی که برای مبارزه با خفقان به اشعار او پناه می بردند... 
او کسی نیست جز
خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی
خواجه شمس الدین محمد ابن محمد حافظ شیرازی مشهور به لسان الغیب شاعر و غزلسرای بزرگ قرن هشتم ایران و یکی از سخنوران نامی جهان است. اطلاعات چندانی از خانواده و اجداد خواجه حافظ در دسترس نیست. ظاهرا پدرش بهاء الدین نام داشته و در دوره ی سلطنت اتابکان از اصفهان به شیراز مهاجرت کرده اند. شمس الدین از دوران طفولیت به مکتب و مدرسه روی آورد و برای فراگیری علوم و معلومات معمول زمان خود به محضر علما و فضلای زادگاهش شتافت و از این بزرگان به ویژه قوام الدین عبدالله بهره ها گرفت. خواجه در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی روزگار خود تسلط یافت. او هنوز دهه ی بیست زندگی خود را سپری نکرده بود که به یکی از مشاهیر علم و ادب دیار خود تبدیل شد. وی در این دوره علاوه بر اندوخته ی عمیق علمی و ادبی خود قران را نیز کامل از حفظ داشت و از این روی تخلص حافظ بر خود نهاد. دوران جوانی حافظ مصادف بود با افول سلسله ی محلی اتابکان فارس و این ایالات مهم به تصرف خاندان "اینجو" در آمده بود. حافظ که در همان دوره به شهرت والایی دست یافته بود، مورد توجه عمرای اینجو قرار گرفت و پس از راه یافتن به دربار آنان به مقامی بزرگ نزد "شاه شیخ الجمالدین ابو اسحاق"، حاکم بزرگ فارس دست یافت. دوران حکومت شاه ابو اسحاق اینجو توام با عدالت و انصاف بود و این امیر دانشمند و ادب دوست در دوره ی حکمرانی خود که از سال 742 تا 754 هجری قمری به طول انجامید، در عمرانی و آبادانی فارس و آسایش و امنیت مردم این ایالت به ویژه شیراز کوشید. حافظ از لطف امیر ابواسحاق بهره مند بود و در اشعار خود با ستودن وی در القابی همچون جمال چهره ی اسلام و سپهر علم وحی ها حق شناسی خود را نسبت به این امیر نیکوکار بیان داشت 
پس از این دوره ی صلح و صفا امیر مبارزه الدین موسس سلسله ی آل مظفر در سال 754 هجری قمری بر امیر اسحاق چیره گشت و پس از آن که او را در میدان شهر شیراز به قتل رساند حکومتی مبتنی بر ظلم و ستم را در سراسر ایالت فارس حکم فرما ساخت. حافظ تعصبات را کنار گذاشته و فارغ از هر قید و بندی به مبارزه با کسانی برخاست که دین و قدرت خود را به عنوان سنگر و سلاحی برای تجاوز به حقوق دیگران مورد استفاده قرار می دادند. حافظ در این مبارزه به کسی رحم نمی کند. شیخ، مفتی، قاضی و محتسب همه از کنایات و اشعار او آسیب می بینند. 
می خور که شیخ و حافظ و مفتی و محتسب                  چون نیک بنگری همه تزویر می کنند
حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی                  دام تزویر مکن چون دگران قران را
برخی حافظ را مانند نیچه و گوته فیلسوفی حساس به مسائل وجودی انسان می دانند که آزاد اندیش است و دروغ ستیز وخرافات ستیز.
اواخر زندگی شاعر بلند آوازه ی ایران همزمان بود با حمله ی تیمور و این پادشاه بی رحم و خون ریز پس از جنایات و خون ریزی های فراوان که در اصفهان انجام داد و از 70 هزار سر بریده ی مردم آن دینار چند مناره ساخت و رو به شیراز نهاد .
مرگ حافظ احتمالا در سال 791 هجری قمری روی داده است. حافظ در گلگشت مصلی که منطقه ای زیبا و باصفا بود و حافظ علاقه ی زیادی به آن داشت به خاک سپرده شد و از آن پس این مکان به حافظیه مشهور گشت.
شعرهای حافظ در قرن های 18 و 19 به زبان های اروپایی ترجمه شدند و این دلیلی است که نام حافظ در ادبیات غرب نفوذ کرده است. در تقویم و سالنامه های ایرانی، روز 20 مهر روز بزرگداشت خواجه حاظ شیرازی نام گذاری شده است. 
به عنوان مثال برنامه های مختلف شعر خوانی شاعران مشهور در کنار آن برگزار می شود. حافظ شیرازی در شهری پیشنهاد کرده است که مرقدش پس از او زیارتگاه خواهد شد: 
بر سر تربت ما چون گذری، همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود

برگزاری همایش حافظ با حضور حافظ دانان، حافظ خوانان و حافظ دوستان بزرگ منش (شهرام ناظری، محمد بهشتی و سایر عزیزان) در تاریخ 20 مهر در موزه ملی ایران برگزار گردید.